Park hydrotechniki w Zawoi wraz ze szlakiem edukacyjnym

Tytuł projektu:                 Park hydrotechniki w Zawoi wraz ze szlakiem edukacyjnym

Partnerzy projektu:

Partner wiodący: Gmina Zawoja, 34-222 Zawoja 1307, www.zawoja.ug.pl

Partner: Obec Oravská Polhora, 02947 Oravská Polhora 454, starosta@oravskapolhora.sk

Opis mikroprojektu: Szlak hydrotechniki w dolinie Skawicy wraz z Parkiem hydrotechniki w Zawoi i elementami towarzyszącymi, prezentuje dziedzictwo wykorzystania energii wody przez babiogórców. Sprzyjające warunki geograficzne spowodowały, że od początku rozwoju osadnictwa w dolinie Skawicy w XVI w. zaczęto wykorzystywać jej wody do napędzania kół wodnych, a następnie turbin. Pierwszy młyn wodny funkcjonował w świeżo osadzonej Białej, już w co najmniej 1564 roku. Natomiast sto lat później nad Skawicą pracowały oprócz młyna w Białej dodatkowo 3 tartaki wodne w Skawicy. Od tego czasu następował stopniowy rozwój sieci siłowni wodnych.. W 1920 roku na samej tylko Skawicy (bez jej dopływów) pracowały aż 24 młyny i tartaki wodne. W tym okresie i po zakończeniu II wojny światowej liczne małe koła wodne i turbiny zaczęto coraz częściej montować także na głównych dopływach Skawicy. Na samej tylko Skawicy Sołtysiej zidentyfikowano 12 miejsc, gdzie wykorzystywana była energia wodna. Łącznie w całym dorzeczu Skawicy zidentyfikowano około 70 miejsc, gdzie w XX wieku mieściły się różnego typu siłownie wodne. Po dzień dzisiejszy po dużej ich liczbie na obszarze gminy Zawoja zachowały się liczne ich elementy. Jednak wiedza wśród ludzi młodych na ten temat jest znikoma, dlatego ważne jest jej przekazanie, by ta część naszego dziedzictwa kulturowego nie poszła w zapomnienie. Projekt ma służyć przede wszystkim ochronie dziedzictwa kulturowego i edukację ludzi młodych – dzieci i młodzieży. Dzięki współpracy z Oravską Polhorą problem braku wiedzy o tej części naszego dziedzictwa zostanie zminimalizowany, które można zaprezentować w formie ścieżki dydaktycznej, przez co zapewnić ochronę tego dziedzictwa i wiedzy o nim.

Cele projektu: Projekt zakłada wyznaczenie ścieżki dydaktycznej od miejscowości Skawica przez Zawoję wraz z parkiem hydrotechniki w Zawoi i parkiem kieszonkowym w Skawicy, której celem jest ochrona i poszerzenie wiedzy o dziedzictwie kulturowym i przyrodniczym polegającym na wykorzystaniu gospodarczym wód Babiej Góry oraz zwiększenie poziomu wykorzystania potencjału pogranicza polsko-słowackiego. Poprzez realziację projektu będzie wspierany rozwój nowych form promocji pogranicza polsko – słowackiego.

Cele szczegółowe:

  • wzrost atrakcyjności i podniesienie jakości promocji regionu babiogórskiego, poprzez odtworzenie tradycji związanych z gospodarczym wykorzystaniem wody w tartakach i młynach wodnych
  • będzie wspierać rozwój nowych form promocji pogranicza polsko – słowackiego, poprzez stworzenie zintegrowanego produktu turystycznego związanego z dawną gospodarką opartą na wykorzystaniu energii wody
  • wzrost poziomu wykorzystania dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego poprzez propagowanie wiedzy o gospodarczym wykorzystaniu wody w tartakach i młynach wodnych

Działania realizowane w ramach mikroprojektu:

  • zaprojektowanie i wybudowanie niezbędnej infrastruktury technicznej i elementów zagospodarowania terenu w Parku hydrotechniki w Zawoi oraz szlaku edukacyjnego z Parkiem kieszonkowym w Skawicy.
  • wykonanie inwentaryzacji zasobów kulturowych babiogórców i górali orawskich opartych na wykorzystaniu energii potoków babiogórskich wraz z opracowaniem produktu turystycznego, tj. ścieżki edukacyjnej bazującego na dawnych urządzeniach wykorzystujących energii wody
  • Organizacja konferencji dot. hydrotechniki na terenie podbdbiogórza
  • Opracowanie i wydanie stylizowanych map w stylu lat 30 XX w. promujące szlak i mieszczące się na nim atrakcje związane z wykorzystaniem energii babiogórskich potoków w j. słowackim i polskim.
  • Organizacja konkursu fotograficznego dla mieszkańców Zawoi i Oravskiej Polhory pt. Energia babiogórskich potoków w kategorii dzieci, młodzież, dorośli.
  • Zorganizowanie dwóch wycieczek edukacyjnych dla dzieci i młodzieży z Oravskiej Polhory i wycieczka dla dzieci i młodzieży z Zawoi i Skawicy, w trakcie której odbędzie się pogadanka na temat wykorzystania energii wód Babiej Góry.

Okres realizacji: 09-2020 – 10-2021

Wartość projektu: 57 748,50 €

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (85%) oraz budżetu państwa (15%) w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020.